Positieve leerresultaten voor studenten met een ‘gevoel van controle’

De overgang van de middelbare school naar het hoger onderwijs is vaak spannend. Strookt de inhoud van de opleiding met wat ik had verwacht? En heb ik de juiste studiekeuze gemaakt?

Over dit laatste hebben we hier al veel geschreven. Een goede studiekeuze maken is belangrijk en wij helpen graag aspirant studenten en hoger onderwijsinstellingen met dit vraagstuk. Maar, als je eenmaal gekozen hebt, is ‘je thuis voelen’ binnen je opleiding voor de één makkelijker dan de ander. Wat weten we daar eigenlijk over?

In dit artikel bespreken we een wetenschappelijke review over een succesvol gebleken korte interventie bij de overgang van de middelbare school naar het hoger onderwijs.

Haynes et al (2009) spreken van een faal-paradox: ondanks dat we op universiteiten in westerse landen strenge eisen stellen aan instromende studenten (in Nederland is deze selectie grotendeels gerealiseerd door middel van het vwo-diploma als ingangseis) is er veel sprake van uitval en studievertraging. Het ligt daarmee voor de hand om niet alleen naar intelligentie als verklaring hiervoor te kijken, maar ook naar psychosociale factoren.

Uit longitudinaal onderzoek komt in ieder geval één belangrijke factor naar voren: ‘ervaren controle’. Studenten die het gevoel hebben dat ze controle hebben over hun studieresultaten werken harder, zijn gemotiveerder, zijn minder verveeld en angstig en halen hogere cijfers dan hun medestudenten die het gevoel hebben weinig controle te hebben over hun resultaten met wel hetzelfde IQ of dezelfde middelbare schoolcijfers. Vlak na de overgang naar een nieuwe onderwijsomgeving kan dit gevoel van controle bij leerlingen of studenten snel afnemen.

Deze factor blijkt gelukkig te beïnvloeden. Een korte interventie, attributional retraining, maakt studenten bewust van hoe zij denken over de oorzaken van hun studieprestaties en van het effect hiervan. Meerdere wetenschappelijke studies wijzen uit dat deze interventie een significant effect heeft op de prestaties van studenten die aan het begin van het studiejaar laag scoorden op studieresultaten of op ervaren controle.

Scopos werkt momenteel, samen met de Universiteit Utrecht en de Universiteit van Amsterdam, aan een effectmeting en vertaling van attributional retraining. Meer weten hierover? Neem dan vrijblijvend contact met ons op. Wij lichten onze ervaringen graag toe.